ՆԱՄԱԿՙ ԵՐԿՐԱՇԱՐԺԻ ԵՐԿՐԻՑ «Հուշերիս հետ» անտիպ գրքից ընթերցողի ուշադրությանն եմ ներկայացնում քրոջս աղջկաՙ Աշխենիՙ 1988 թ. դեկտեմբերի 13-ի նամակը Երեւանից, 1988 թ. դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժի մասին, առանց մեկնաբանության: ՎԱՀԱՆ ԲԱՀԱՐՅԱՆ, Լոս Անջելես «Սիրելի մորեղբայր, չցանկանալով գրում եմ քեզ այս նամակը: Ձեռքս չի գնում անգամ գրիչ բռնելու: Այս ահավոր եւ սոսկալի դժբախտությունը փշրվեց մեր գլխին որպես լրացում մեր ժողովրդի 9 ամիս կրած տառապանքի ու զրկանքի, ոտնահարման ու արհամարհանքի: Ինչ ասեմ, խոսք անգամ չեմ գտնում քեզ նկարագրելու, թե ինչ է կատարվում հիմա Հայաստանում: Կներես, նախ ասեմ, որ մենք բոլորս, Արամիկը (Աշխենի տղան) գյուղում է, տատիկի ու մամիկի մոտ, անվնաս ենք: Երեւանում երկրաշարժ կոչվող այդ գեհենը ուներ 6-6,5 բալ ուժգնություն, ավերածություններ չկան, մարդկային զոհեր քիչ կան, այն էլ նրանք, ովքեր եղել են այդ օրհասական քաղաքներում ու գյուղերում: Ամեն ինչ մեզ մոտ տարերային ու անկազմակերպ է, շունը տիրոջը չի ճանաչում, կատարյալ քաոսի այս պայմաններում, ահավոր դժբախտության բեռի տակ ոչ մեկի աչքից արցունք չի թափվում: Էլ ոչ մեկին ուժ չի մնացել անգամ արտասվելու: Ամբողջ աշխարհը մեզ ձեռք մեկնեց օգնության: Ինքնաթիռներ են գալիս աշխարհի բոլոր ծայրերից, ցավակցական հեռագրեր են ստացվում այնպիսի երկրներից, որոնք երեւի այս դեպքերի հետ կապված են առաջին անգամ լսում հայի անունը: Ճակատագրի ինչիպիսի՜ ծաղր...: Այո, կկառուցվեն մեր երեք քաղաքներն ու կվերականգնվեն 180 գյուղերն ու ավանները, ցավոք սրտի, մարդկային կյանքերը վերադարձնել հնարավոր չէ: Երեկ Время-ով ցույց էին տալիս մի գյուղ (չլսեցի անունը), որտեղ զոհվել էին բոլոր երեխաներն ու երիտասարդությունը, մնացել էին կուչ եկած մի քանի տատիկ-պապիկ, եւ մի կին ներկայացնում էր այս ամենը: Չենք ուզում նայել դաժան վայրերից ռեպորտաժները (հաղորդումները), բայց չենք կարողանում: Աստված պահի մեր ազգին ավելի մեծ արհավիրքներից: Անկոտրում Արցախ աշխարհը, որն ինքն է կարոտ մեր օգնությանը, մեզ օգնելու համար 700412 հաշվին արդեն փոխանցել է 3 միլիոն 700 հազար ռուբլի, ուղարկել է իր ողջ տեխնիկան, ինչ որ ունի... ինչպիսի անարդարություն: Մի քանի վայրկյանների ընթացքում ոչնչացել է Լենինականի 80 տոկոսը, Սպիտակը ամբողջությամբ հավասարվել է գետնին, մի փոքր լավ է վիճակը Կիրովականում, որտեղ բնակելի շենքերից փլուզվել են 180-ը, չհաշված հիմնարկություններ, դպրոցներ, մանկապարտեզներ եւ այլն: Մենք բոլորս լավ ենք, սովորական: Սիլվայից 2 օր առաջ հեռագիր էր եկել, շատ էր վախեցել: Արայիկի (Աշխենի ամուսինը) տրամադրությունը տեղը չէ, մոտ 17 հոգի զոհվել եւ կորել են Լենինականում (քրոջ 2 թոռը, մորաքրոջ թոռը, հորեղբոր 2 տղաները ընտանիքներով եւ այլն): Նույնիսկ ցավակցական խոսքերն են կորցրել իրենց իմաստը: Պատմում են, որ Լենինականում երբ հարազատի դիակն են գտնում, ուրախությունից չգիտեն ինչ անեն: Մարդիկ արժանի չեն անգամ դագաղի, ինչպիսի սոսկալի ճակատագիր: ... լսել ենք, որ դուք էլ շատ մեծ օգնություն եք կազմակերպում տուժածների համար: Աստված պահի կենդանի մնացածներին, տա Աստված, որ մեր խեղճ ազգը չխելագարվի 9 ամիսների ընթացքում իր տեսածներից... Լավ էՙ մեզ մոտ շատ ցուրտ չէ, դեռ ձյուն չկա, եւ արդեն 6-րդ օրն է աղետի, բայց դեռ շատ ու շատ մարդիկ գիշերում են խարույկների մոտ: Հարյուրհազարներով մնացել են անօթեւան: Քեռի ջան, չեմ կարողանում գրել: Փորձում եմ ուրիշ-ուրիշ բաների մասին գրել, բայց չի ստացվում: Չեմ ուզում իմ այս գուժկան-նամակով քո հոգեկան աշխարհն էլ տակնուվրա անել... Համբուրում եմՙ Աշխեն»: |
