ՆԱՎԹԱՅԻՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԿՐՃԱՏՈՒՄ ԵՆ ԳՈՐԾԱՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ Պ. Ք. Նավթի էժանացման պատճառները Նավթի համաշխարհային գների անկման պայմաններում խոշորագույն նավթային ընկերությունները, այդ թվում «Էքսոնմոբիլը», «Շեւրոնը» եւ «Շելը», որոշել են կրճատել գործառնությունների ծավալները: «Ուոլ Սթրիթ ջոռնըլ» թերթի տեղեկությունների համաձայն, տվյալ ընկերություններն արդեն նշել են, որ վերջին 10 տարում իրենց շահութաբերությունը զգալիորեն նվազել է, նույնիսկՙ նավթի բարձր գների պայմաններում: Վերջին 12 ամիսներին նավթային հսկաների միջին շահութաբերությունը կազմել է 26 տոկոսՙ 10 տարի առաջ արձանագրված 35 տոկոսի դիմաց: Նվազման պատճառը նավթահանույթի հարաճուն ծախսերն են, որոնց հետեւանքով աճում է նավթի ինքնարժեքը: 2014 թ. 3-րդ եռամսյակում «Էքսոնմոբիլի», «Շեւրոնի» եւ «Շելի» համախառն շահույթը կազմել է 18,9 մլրդ դոլար: Եկամուտների նվազումը ընկերություններին ստիպել է հրաժարվել ընդլայնման ծրագրերից եւ վաճառել նվազ շահութաբեր ստորաբաժանումները: Դրա հետեւանքով 3-րդ եռամսյակում նավթահանույթը կրճատվել էՙ հասնելով վերջին տարիների նվազագույն ցուցանիշներին: Չնայած այս ամենին, նախատեսվում է առաջիկա տարիներին ավելացնել նավթի ու գազի արդյունահանումը: Գործառնությունների կրճատումը վերաբերում է նաեւ փոքր ընկերություններին: 2013 թ. սկզբից մինչեւ օրս աշխարհում չեղյալ են հայտարարվել ընդհանուր առմամբ 200 մլրդ դոլարի նավթագազային նախագծեր: Վերջին ամիսներին նավթի էժանացումը կապված է տնտեսական մի շարք գործոնների հետ: Առաջին, ԱՄՆ-ի Դաշնային պահուստային համակարգը կրճատում է խթանման սեփական ծրագիրը: Երկրորդ, Չինաստանում դանդաղում է ինչպես տնտեսության, այնպես էլ պարտքի աճը: Երրորդ, ԱՄՆ բյուջեի պակասորդի աճը նույնպես դանդաղել է: Հաջորդ խնդիրը հարկային օրենսդրության փոփոխություններն են եւ պետական օժանդակության փոփոխումը: Որպես կանոն, հարկային բեռի ծանրացումը նվազեցնում է պահանջարկը եւ նպաստում նավթի համաշխարհային գների անկմանը: Նոր զարգացող մի շարք երկրների կառավարություններ առաջարկում են օժանդակություն: Հենց որ այն կրճատվում է, ներքին գներն աճում են, դրանով իսկ նվազեցնելով պահանջարկը: Համաշխարհային պահանջարկի վրա դա քիչ է ազդում, բայց այդուհանդերձ որոշակի հետեւանք է ունենում: Մյուս կողմից, ակնհայտ է նավթի մատակարարումների կրճատումը շահագործվող հանքավայրերի սպառման պատճառով: Շահագործման են հանձնվում նոր հանքավայրեր, բայց դրանց ծախսերի հատուցման համար անհրաժեշտ է զգալիորեն թանկացնել նավթը: Նավթահանույթի խոշոր ծախսերի եւ գնորդի համար նավթի մատչելիության բախումը հիմնարար հարց է: Եվ հենց այս պատճառով փորձագետներից շատերը կարծում են, որ տեղի կունենա նավթի գների երկարաժամկետ բարձրացում: | 
