Տեղադրվել է` 2009-01-12 11:05:42 (GMT +04:00)

Ընթերցված է` 6960, Տպվել է` 499, Ուղարկվել է էլ.փոստով` 200

ԽԱՉԱԳՈՂ 47

ՊԱՐՈՒՅՐ ՀԱԿՈԲՅԱՆ

Անկողինը թակարդ էր:

Բազմոցից գուցե շուտ հեռանայի, այստեղ բռնել էր ինձ, նաեւ ուղղակի իմաստով: Ննջարանում նույնպես տաք էր: Մի թեթեւ վերմակի տակ էինք պառկած: Որոշ տարօրինակություններ ուներ, չթողեց, որ լրիվ մերկացնեմ, ամենաթունդ պահերին անգամ կարողանում էր կուրծքը զերծ պահել ձեռքերիս սեղմումներից եւ շուրթերն էր հեռու պահում: Ես էլ չէի ձգտում, թեեւ մի անգամ կարելի էր, փորձելու համար: Երբ թուլացած հենվեց կրծքիս, թվաց, թե հոգնել է: Թերեւս պետք էր թողնել, որ հանգիստ քնի: Վեր կենալու շարժումս, սակայն, խանգարվեց: Ձեռքը փաթաթել էր վզիս, ծունկս առել էր ոտքերի մեջ: Հասկացա, որ թակարդում եմ հայտնվել, փափուկ եւ տաք գրկի մեջ:

- Դեռ շուտ է,- ասաց,- լուսաբացից առաջ կգնաս, կամ, ավելի լավ է, կեսօրին:

Իսկ ինչո՞ւ ոչ առավոտյան: Զգացվում էր, հաշվարկով է գործում, ուրեմն պատահական չէր, որ նշվեցին հենց այդ ժամերը: Չխորացա եւ չէի կարող հարցնելՙ բթամտությունս ցույց տալով, ոչ էլ ընդվզեցի: Ձանձրալի գերություն չէր:

Քիչ անց վեր կացավ «հիմա կգամ» ասելով, վերադարձավ օծանելիքի բույրը թարմացրած, ինքն էլ միանգամայն թարմ էր եւ հրապուրիչ: Ըստ ամենայնի քնելու միտք չուներ: Արդեն հարկ չհամարեց կաշկանդիչ միջոցների դիմել, պառկեց ուսով հպված, գլուխը թեքած ինձ էր նայում: Մի աչքով էի տեսնում նրան, մյուսը սեղմված էր բարձին, գրեթե բերանքսիվայր էի պառկած եւ այդ դիրքով, բնականաբար, ձեռքս պիտի հանգչեր նրա մարմնի վրա: Եթե չէի գնացել եւ պառկած էինք նույն անկողնում, չգրկելը անքաղաքավարություն կլիներ: Շուտ հասկացա, թե ինչն է նրան դուր գալիս: Թույլ շոյում էի նրան ձեռքերս հազիվ մաշկին հպելով:

- Այստեղ չի կարելի,- ասացի ինքս ինձ դեմքս թեթեւակի կրծքին սեղմելով,- սա բնության արգելանոց է...

- Այդպես քնքուշ կարելի է,- ծիծաղեց նա:

Արդեն դեմ չէր մերկանալուն, չէր ընդդիմանում, ցրելով կասկածներս, թե գուցե արատ ունի մարմնի վրա: Ավելի աշխույժ էր, հրայրքոտ, թերագնահատել էի նրան...

Քունս չէր տանում, իսկ նա մշմշացնում էր ինձ սեղմված, գլուխըՙ թեւիս: Չհեռացա, կարող էի եւ կեսօրին գնալ: Մոռացել էի, որ գնալու տեղ չունեի: Ինչ էլ լիներ, այս կինը իր քնքշանքով գրավեց ինձ:

Աչքերս փակում էի, որ քնեիՙ ապարդյուն, մտքերս էի վանում անընդհատ, մտածելու կամ հիշելու ցանկություն չկար: Միշտ ծիծաղել էի այն մարդկանց վրա, ովքեր բողոքում էին ձանձրույթից, անքնությունից: Ինձ քնելն էր վախեցնում, հակառակ, որովհետեւ կյանք էի կորցնում: Զբաղմունքն անպակաս էր: Կարող էի մտածել, երազել, հիշել, շախմատ խաղալ, մտովի պատմվածք գրել վերջապես:

Դատարկված հոգով ժամանակը ծանր էր անցնում: Ի վերջո հնարը գտա, սկսեցի հաշվելՙ որոշելով մինչեւ լուսանալը չդադարեցնել: Կողքիս պառկած կինը գգվանքի ցանկություն առաջացնում էր, բայց անխռով ու անուշ քնած էր, վստահորեն ինձ փարված, աննշան շարժումից խուսափում էի, որ չխանգարեմ քունը: Մահճակալը լայն էր, երկտեղանի, կարող էր հանգիստ պառկել առանձին, բայց գերադասել էր քնել ինձ սեղմված:

Հազարն անցա, խառնեցի հաշիվը, մոռացա, նորից սկսեցի: Թվաց, թե խավարը ցրվել է: Հաշվելու փոխարեն հետեւում էի լուսանալուն: Ընթացքը բռնելն անհնար էր, հանկարծ տեսա, որ ննջարանի դասավորությունը երեւում է: Սակայն լուսանալը դեռ գիշերվա վերջը չէր: Գալինա Իվանովնան կամ Գալինան, չգիտեիՙ ինչպես անվանել նրան, խորունկ քնած էր: Ծխելու ցանկությունը համակեց, մոռացել էի: Փոքր-ինչ հեռացա նրանից, ապա զգուշությամբ իջա մահճակալից, կիսամերկ եւ բոբիկ դուրս եկա ննջարանից: Բարեբախտաբար դռներն անաղմուկ էին բացվում եւ փակվում: Միջանցքում բաճկոնս հագա եւ մտա հյուրասենյակ: Սիգարետն ու վառիչն այդտեղ էին: Դուռը փակեցի, որ ծուխը չանցնի ննջարան:

Մի ծոցագրպանում Ինայի տված ալբոմն էր: Հանեցի Լուսիկի, իմ եւ Նինայի, իմ եւ Ինայի նկարները, երեխաները թող քնեն: Խորասուզվեցի վերջին նկարի մեջ: Չափազանց երկար էի նայել, լրիվ լուսացել էր, Գալինա Իվանովնան մտել էր: Հայացքը դարձյալ հանգիստ էր եւ ուշադիր: Վառվռուն, դեղին, կարմիր եւ սեւ նախշերով կիմոնոյով էր: Ընդ որում, դժվար էր որոշել, թե որն է հիմնական գույնը, որըՙ նախշը:

- Դու նրան սիրո՞ւմ ես,- հարցրեց:

- Սա հիշողություն է,- պատասխանեցի,- ես գիշերը գնալու էի:

- Ի՞նչ ես կարծում, ի՞նչ կմտածի կինը, որի կողքից գիշերը վեր ես կացել, որպեսզի ուրիշի նկարին նայես:

- Սա հիշողություն է,- կրկնեցի,- այս գիշեր ես քեզ էլ սիրեցի... Պարզապես քունս չէր տանում, չուզեցի խանգարել...

Նա կռացավ, ուշադիր նայեց: Իմ ու Ինայի երկրորդ նկարը հետաքրքրեց նրան, որ նկարվել էինք լուսանկարչուհու պահանջով եւ որը հենց աչքերիս դիմաց էր:

- Այս աղջիկը տխուր է,- ասաց մտածկոտ,- կարծես չի հավատում իր երջանկությանը: Նկարվելու պահին, իհարկե, գժտված չէիք:

- Մենք հիմա էլ գժտված չենք:

Գալինա Իվանովնան քմծիծաղեց: Արդեն անկողնու քնքուշ ու սիրելի կինը չէր, նախկին Գալինա Իվանովնան էր, գեղեցիկ եւ ցանկալի, բայց ոչ գիշերվանը:

- Իսկ սա ո՞վ է,- վերցրեց Լուսիկի նկարը,- հայուհի՞ է:

- Այո:

- Սիրե՞լ ես նրան:

- Այնպես, պատանեկան հրապուրանք:

- Իմ նկարն է՞լ ես դնելու այստեղ:

- Եթե տասՙ իհարկե:

- Ես ուրիշ հիշատակ կթողնեմ:

Նա դարակից գրիչ հանեց եւ ալբոմի էջը շրջելով հաջորդ երեսին գրեց սովորականից խոշոր տառերով. «Քո կյանքի կանանցից ոչ մեկին տհաճությամբ չհիշես»: Նստեց բազմոցին, խնամքով ծածկեց ծնկները, ձեռքերը սեղմեց կրծքին, կարծես մրսում էր, հայացքը միշտ ինձ հառած: Եվ ես էի անընդհատ նայում աչքերին:

- Ամբողջ գիշե՞րը չես քնել,- հարցրեց:

Ցույց տվեցի մոխրամանը, որի մեջ ընդամենը մի մնացուկ էի ավելացրել:

- Դրանով չես խաբի, դու պառկած էիր, բայց քնած չէիր:

- Ուրեմն դու էլ քնած չէիր:

- Ես քնել եմ, բայց ինչքան աչքերս բացում էի, քեզ արթուն էի տեսնում:

- Ինձ հետ այդպես է լինում,- ասացի,- դրանից հետո... չեմ քնում...

- Դու ի՞նչ է, չե՞ս բավարարվում,- Գալինա Իվանովնայի հոնքերը երբեք այսքան չէին բարձրացել:

- Անկեղծ ասած, ես այդ բավարարվելն ու չբավարարվելը լավ չեմ պատկերացնում:

- Չէր զգացվում, թե անփորձ երեխա ես,- ծիծաղեց Գալինա Իվանովնան,- նրա հետ լա՞վ էր...

Գլխով արեցի:

- Ինձ հե՞տ:

Շարժումը կրկնեցի:

- Ո՞ւմ հետ էր ավելի լավ:

Այս կինը իր փափուկ ժպիտով ամեն հարց կտար:

- Դրանք տարբեր բաներ էին:

- Ուրիշի հետ եղե՞լ ես:

Գլուխս օրորեցի:

- Ուրեմն դու այստե՞ղ ես տղամարդ դարձել:

Կարծես ափսոսում էր, որ առաջինն ինքը չի եղել:

- Դրանո՞վ են տղամարդ դառնում:

- Ոչ միայն, բայց դա երեւի պարտադիր է,- ծիծաղեց նա:

Նկարները տեղավորեցի ալբոմի մեջ եւ դրեցի գրպանս:

- Քնելո՞ւ ես,- հարցրեց Գալինա Իվանովնան,- եթե ոչ, ցնցուղ ընդունիր, նախաճաշենք... Ի՞նչ պատահեց,- շարունակեց զարմանքս նկատելով:

Սա ամենամեծ անակնկալն էր Դիվինոյում:

- Ներողություն... այդ բառը մոռացել էի:

Նա նկատելի գոհունակությամբ ինձ ուղեկցեց լոգասենյակ, որտեղ նույնպես ամեն ինչ փայլում էր: Կարծես երեւանյան բնակարան էի մտել:

Խոհանոցում վառարան կար, որը չէր օգտագործում: Նա միայն կենտրոնական ջեռուցման եւ էլեկտրականության հույսին չէր մնա:

Շարել էր սեղանին զանազան տուփեր:

- Կներես,- արդարացավ,- այսպիսի պատրաստի բաներ պիտի հյուրասիրեմ:

Բավարարվեցի մեղր ու կարագով, չմոռանալով նաեւ պանիրը, մեղրը նույնպես յուրահատուկ էր: Սեւ հաղարջի հյութ տվեց, որը հաճույքով խմեցի:

- Աղջիկս մեկից հետո է գալու,- ասաց:

Ի գիտություն ընդունեցի:

- Ի դեպ, աղջիկս եւ քո ընկերուհի Տանյան նույն դասարանում են...

«Խելագարի պես սիրահարված»-ը Տանյա՞ն էր ասել:

- Ի վերջո ի՞նչ որոշեցիր:

- Այսօր գնալու եմ, որոշելու կարիք չկա:

- Չպիտի՞ կարողանանք քեզ պահել:

«Ուրեմն քեզ համար աշխատանք չպիտի՞ գտնենք», Ինան էր ասել:

- Ովքե՞ր:

- Բելովը, Բելիկովը... Դու նրանց օգտակար կլինես: Ես...

- Ինչո՞ւ ես ուզում ինձ պահել:

Որոշ հարցերից ես խուսափում էի սրամիտ կամ անմիտ պատասխաններով, նրա համար ժպիտը բավական էր:

- Դու ուզում ես գրո՞ղ դառնալ: Կդառնաս, թե ոչՙ չգիտեմ, բայց պետք է ձգտես: Ես հնարավորություն կստեղծեմ: Կընդունես Բելովի առաջարկը, բայց կաշխատես շրջկոմում, ավտոմեքենա կտան, բնակարան, սկզբում սենյակ հանրակացարանում գուցե: Աշխատանքդ ձեւական կլինի, կշրջես մեքենայով: Գրելու համար քեզ ազատ ժամանակ է պետք, տպավորություններ, ես ստեղծում եմ, բոլոր հարմարություններով: Ես էլ քո մեկենասը կլինեմ:

Երեւանում երազում էի այնպիսի աշխատանք, որ գրելու ժամանակ ունենամ, նույնիսկ պահակությունն էր մտքովս անցել:

Անթարթ նայում էինք իրար:

- Իսկ եթե վերադառնամ... ուսուցչուհու մո՞տ...

Ես էլ կարող էի մեղմ ժպիտը դեմքիս անհամեստ հարց տալ:

- Աստված քեզ հետ,- ժպտաց Գալինա Իվանովնան,- ես չեմ պայքարում...

Իրոք արտակարգ կին էր:

Մոտեցա, բացեցի ուսերը, ուղիղ նստած սպասում էր:

- Դու ի՞նչ առարկա էիր դասավանդում:

- Ռուսաց լեզու եւ գրականություն... Որտեղի՞ց գիտես, որ դպրոցում եմ աշխատել:

- Ամբողջ գյուղը գիտի, որ այստեղ ո՜չ մի գաղտնիք չի մնում...

- Ուզում ես ասել, որ խիղճս արդեն մաքուր չէ՞,- ժպտաց նա չշրջվելով:

Այնքան մեղմ էր օծանելիքի բույրը, որ լարվում էի լիովին զգալու համար, գուցե դա իր բույրն էր...

- Միգուցե խմբագրությունն ավելի հարմար լինի,- համբուրվելով չէր շեղվում:

- Գուցե,- համբուրելիս պետք է հաստատել կնոջ խոսքը,- համենայն դեպս այսօր գնալու եմ: Հետոՙ չգիտեմ, բայց այսօր գնալու եմ:

- Ուրեմն բաժանվելո՞ւ ենք,- նա կանգնեց,- գնա սենյակ, խնդրում եմ, հիմա կգամ:

Եկավ մի տուփ ձեռքին:

- Ուզում եմ քեզ նվեր տալ: Հնարավոր է, որ այլեւս չհանդիպենք... ընդհանրապե՜ս... հիմար բառ է:

«Լուչ» ժամացույց էր, սեւ փոկով, կապեց,- շատ լավ է երեւում,- շոյեց դաստակս:

Զեղում չէի սպասում նրանից:

Վերջապես համբուրեցի շուրթերը, առաջին անգամ: Հապաղեց ու փախցրեցՙ վիզը հրամցնելով:

- Տհա՞ճ է,- հարցրեցի:

- Ոչ, ամենեւին,- շշնջաց,- պարզապես դու շատ թարմ ես ինձ համար:

- Ինքդ ես թարմություն,- ասացի կիմոնոն շուրթերով բացելով: Վերջ ի վերջո պետք է ցերեկվա լույսով ուսումնասիրեի արգելանոցը: Զարմանահրաշ կուսական աշխարհ էր, թարմ եւ անբիծ, իզուր չէ, որ այդպիսի խնամքով էր հետեւում: - Ես մի նվեր էլ եմ ուզում...

- Ասա,- գլուխը հետ գցելով նայեց հետաքրքրված:

- Ահա այդ բազմոցը...

- Ի՞նչ, տանե՞ս հետդ...

- Այո, եթե ոչ բազմոցը, գոնե իր հիշողությունը...

- Ի՞նչ... խելագա՜ր,- քրքջաց նա...

Բազմոցը հենց սկզբից էր աչքս գրավել: