RSS | FACEBOOK | NLA
ԳԼԽԱՎՈՐ | ՄՇԱԿՈՒՅԹ | ԸՆՏՐԱՆԻ | ՈՐՈՆՈՒՄ | ԱՐԽԻՎ | ԹԵՄԱ | ՀԵՂԻՆԱԿՆԵՐ
#011, 2016-03-25 > #012, 2016-04-01 > #013, 2016-04-08 > #014, 2016-04-15 > #015, 2016-04-22

«ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #13, 08-04-2016



ՍՊԱՌԱԶԻՆՈՒԹՅՈՒՆ

Տեղադրվել է` 2016-04-22 00:21:49 (GMT +04:00)


Ընթերցված է` 4743, Տպվել է` 501, Ուղարկվել է էլ.փոստով` 491

ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ԶԻՆՎԱԾ ՈՒԺԵՐՈՒՄ ԱՌԿԱ ԾԱՆՐ ԶԻՆԱՏԵՍԱԿՆԵՐԸ

ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ

Հրթիռա-հրետանային սպառազինություն

Ադրբեջանի զինված ուժերի սպառազինության մեջ գտնվում են մի շարք ծանր զինատեսակներ, որոնցից շատերը նա արդեն օգտագործել է 2016թ. ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերը ժամը 3-ին նրա կողմից սանձազերծված ռազմագործողությունների ժամանակ:

Ներկայացնենք դրանցից մի քանիսի մարտավարատեխնիկական բնութագրերը եւ ադրբեջանական զինված ուժերում դրանց առկայության վերաբերյալ որոշ տվյալներ:

Կներկայացնենք ՏՕՍ-1-ը, «Սմերչը», «Տոչկա» մարտավարական հրթիռները: Սկսենք ՏՕՍ-1-ից:

ՏՕՍ-1

ՏՕՍ-1 կամ «Բուրատինո» համակարգը արտադրված է Ռուսաստանում: ՏՕՍ նշանակում է «տյաժոլայա օգնեմյոտնայա սիստեմա», այսինքնՙ «ծանր հրանետային համակարգ» (Heavy Flamethrower System): Ըստ ռուսաստանյան եւ ադրբեջանական մամուլի տեղեկություններիՙ ադրբեջանական զինուժին 2013թ. ՌԴ-ն մատակարարել է 6 միավոր ՏՕՍ-1 «Բուրատինո», իսկ 2013-2014-ից հետոՙ եւս 12 միավոր ՏՕՍ-1Ա «Սոլնցեպյոկ» համակարգեր:

ՏՕՍ-1-ը համազարկային կրակի ծանր հրանետային համակարգ է (ԾՀՀ) (ռուսերենՙ тяжелая огнеметная система (ТОС) Տ-72 տանկի բազայի վրա: Պատկանում է համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգերիՙ ՀԿՌՀ-ների (ռուսերենՙ РСЗО, անգլերենՙ Multiple Rocket Launching Systemՙ MLRS) կատեգորիային: Մոդիֆիկացիանՙ համազարկային կրակի ծանր հրանետային համակարգ «Բուրատինո» («Буратино»): Հեռահարությունըՙ տարբեր մոդիֆիկացիաների եւ տարբեր հրթիռների դեպքումՙ 3,6 կմ-ից մինչեւ 6 կմ: Խոցման մակերեսըՙ մինչեւ 40 հազ. քառ.մ.:

ՏՕՍ-1-ի զանգվածը մարտական դրությունում կազմում է 46 000 կգ: Երկարությունը երթային դրությունումՙ 6860 մմ: Լայնքը երթային դրությունումՙ 3460 մմ: Բարձրությունը երթային դրությունումՙ 2600 մմ: Կլիրենսըՙ 470մմ: Տրամաչափըՙ 220 մմ: Հրթիռի զանգվածը (մարտական մասը)ՙ 175 կգ (30 կգ): Փողի երկարությունըՙ 5000 մմ: Ուղղորդիչների թվաքանակըՙ 24 հատ (կա նաեւ 30 հատանոց):

Հրաձգության հեռավորությունը, նվազագույնըՙ 400 մ ,

Հրաձգության հեռավորությունը, առավելագույնըՙ 3600 մ (նոր հրթիռներովՙ մինչեւ 6000):

Խոցման մակերեսըՙ մինչեւ 40 000 քառ.մ.:

Մարտական մեքենայի հաշվարկըՙ 3 մարդ:

Լրիվ համազարկի ժամանակըՙ 15 վայրկյան:

Շարժչի տիպըՙ V-12 դիզելային:

Առավելագույն արագությունը մայրուղովՙ 65 կմ/ժ:

Ընթացքի պաշարը մայրուղովՙ 550 կմ:

Անվային բանաձեւըՙ թրթուրավոր շասսի:

Ուղղորդիչ խողովակների պակետի եւ դրանց արկերի մեծ զանգվածը պահանջել է, որ շասսին լինի զգալի բեռնամբարձության, իսկ կրակի համեմատաբար փոքր հեռավորությունները (400 600 մինչեւ 4500 մետր) պահանջում է նաեւ ամբողջ մարտական մեքենայի պաշտպանության որոշակի մակարդակ, որը դարձյալ ծանրացնում էր նրան: Արդյունքում մարտական մեքենայի զանգվածը հասնում է 46 տոննայի:

30 ուղղորդիչներից բաղկացած պակետը մոնտաժված է շրջադարձային պլատֆորմի ճոճվող մասի վրա:

Չկառավարվող հրթիռը կազմված է գլխամասիցՙ լցոնիչով (այրող կամ թերմոբարիկ բաղադրությամբ), պայթուցիչից եւ պինդ վառելիքային ռեակտիվ շարժչից:

ՏՕՍ-1Ա «Սոլնցեպյոկ»

Ծանր հրանետային համակարգ Ա-ն մշակվել է 2001թ.: Համակարգի հիմնական խնդիրն է հետեւակի եւ զրահատանկային զորամիավորումների աջակցությունը: Բազային տարբերակից հիմնական տարբերությունները հետեւյալներն են.

1. Ուղղորդիչների թվաքանակը ՄՄ-ի վրա նվազեցված է 30-ից մինչեւ 24,

2. Տրանսպորտա-լիցքավորիչ մեքենան կատարված է Տ-72 տանկի բազայի վրա (բազային մոդիֆիկացիայով այն տեղակայվում էր ԿրԱԶ բեռնատար ավտոմեքենայի շասսիի վրա):

ՏՕՍ-1Ա-ի կազմը :

1. Մարտական մեքենա ՄՄ-1ՙ ԲՄ-1 (Օբյեկտ 634Բ),

2. Տրանսպորտա-լիցքավորիչ մեքենա ՏԶՄ-Տ (Օբյեկտ 563),

3. «Երկիր - երկիր» չկառավարվող ռեակտիվ արկՙ ՉԿՌԱ (ռուսերենՙ НУРС) ՄՕ.1.01.04 կամ ՄՕ.1.01.04Մ:

Այս սպառազինության համակարգի վտանգավորության աստիճանը բավական մեծ է: Լեռնային պայմաններում թերմոբարիկՙ ջերմաճնշային արկերի օգտագործումը հանգեցնում է հակառակորդի զգալի կորուստների: Մարտական կիրառումըՙ Աֆղանական պատերազմ (1979-1989), Չեչենական 2-րդ պատերազմ (1999-2009), Սիրիական պատերազմ (2011-2016):

Նկար 1. ՏՕՍ-1Ա «Սոլնցեպյոկ» մարտական մեքենան Բաքվի զորահանդեսում,

26 հունիսի 2013 թվական

 
 

«ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #13, 08-04-2016

Հայկական էկեկտրոնային գրքերի և աուդիոգրքերի ամենամեծ թվային գրադարան

ԱԶԳ-Ը ԱՌԱՋԱՐԿՈՒՄ Է ԳՐԱՀՐԱՏԱՐԱԿՉԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

ԱԶԴԱԳԻՐ