ՖԻԶԻԿԱՅԻ 2014 Թ. ՆՈԲԵԼՅԱՆ ՄՐՑԱՆԱԿԸՙ ՃԱՊՈՆԱՑԻ ԳԻՏՆԱԿԱՆՆԵՐԻՆ Պ. Ք. Ֆիզիկայի բնագավառում կատարած ակնառու հայտնագործության համար 2014 թ. Նոբելյան մրցանակի են արժանացել ճապոնացի գիտնականներ Իսամու Ակամասակին, Հիրոշի Ամանոն եւ Սյուձի Նակամուրան: Այդ մասին հաղորդում է Նոբելյան հաձնախմբի կայքէջը: Այդ երեք գիտնականները ստեղծել են էժանագին կապույտ լուսադիոդային լամպեր (հանրահայտ կապույտ LED-երը): Տվյալ կիսահաղորդչային սարքերը լուսապատկերի կապույտ դիապազոնում լույս են արձակում իրենց միջով էլեկտրական հոսանքի անցկացման արդյունքում: Լուսագովազդային վահանակները պարունակում են հենց այդպիսի լուսադիոդներ: Անցյալ տարի ֆիզիկայի գծով Նոբելյան մրցանակ ստացել էին Պիտեր Հիգսը, եւ Ֆրանսուա Էնգլերըՙ մասնիկների ստանդարտ մոդելի թույլ էլեկտրական հատվածում զանգվածագոյացման բացատրության հետ կապված տեսական աշխատանքների համար: Առաջին Նոբելյան մրցանակը 1901 թ. շնորհվել է Վիլհելմ Ռենտգենինՙ հետագայում իր անունով կոչված ճառագայթների հայտնագործման համար: Ֆիզիկայի մրցանակն ունի իր ռեկորդները: Այսպես, երկու անգամ դրան արժանացել է ամերիկացի Ջոն Բարդինը. 1956 թ. Ուոլթեր Բրեթեյնի եւ Ուիլյամ Շոքլիի հետՙ տրանզիստորի հայտնագործման համար եւ 1972 թ. Լեոն Կուպերի եւ Ջոն Շրիֆֆերի հետՙ գերհաղորդականության միկրոսկոպիկ տեսության ստեղծման համար: Դափնեկիրների միջին տարիքը 55-ն է: Ամենից երիտասարդը 25-ամյա ավստրալացի Ուիլյամ Բրեգն է, որը իր հոր հետ 1915 թ. մրցանակ ստացավ բյուրեղներում ռենտգենյան ճառագայթների դիֆրակցիային (արգելքների շրջանցմանը), վերաբերող հետազոտությունների համար: Նրա աշխատանքը տեսական հիմք ծառայեց ռետնգենակառուցվածքային տարրալուծման համար: Ֆիզիկայի մրցանակը (համահեղինակությամբ) ստացել է ընդամենը երկու կինՙ Մարիա Սկլոդովսկայա-Կյուրին 1903 թ. ճառագայթման հետազոտման համար եւ Մարիա Գյոպերտ-Մայերը 1963 թ. ատոմի միջուկի թաղանթային մոդելի համար: Մինչեւ 2013 թվականը տեղի է ունեցել ֆիզիկայի մրցանակների շնորհման 107 արարողություն: Դափնեկիրների ընդհանուր թիվը 195 է, նրանցից 47-ը մրցանակը ստացել են միանձնյա կարգով: |