ԶՐՈՒՅՑ 84. ՄԻ ԿԱԹԻԼ ՄԵՂՐԸ Էսպես հանգիստ, էսպես սիրով, Մեղրից անուշ լավ խոսքերով Մեղր են քաշում. մին էլ հանկարծ Մի կաթիլ մեղր ծորում է ցած: Հովհ. Թումանյան
Տեսնենք, թե ինչ է մեղրը, որի մի կաթիլի պատճառով պատերազմ սկսվեց երկու տերությունների միջեւ: Երեւի մեղուները շատ զարմանային, եթե կարդային Հ. Թումանյանի «Մի կաթիլ մեղրը»: Այնուամենայնիվ, տեսնենք, թե մեղր բառը ինչ ծագում ունի, հայերս էն գլխից մեղրասե՞ր ենք եղել, թե՞ ուրիշներից ենք փոխառել թե՛ մեղրը եւ թե՛ բառը: Մեղր- ը բնիկ հայերեն բառ է եւ հանդես է գալիս երկու ձեւով. 1. Մեղր , որիցՙ մեղրախորիսխ, մեղրյալ, մեղրակ (ծաղկի տեսակ է), մեղրօղի եւ այլն: 2. Մեղ , որիցՙ մեղու, մեղվանոց, իշամեղու եւ այլն։ Հետաքրքիր է, որ «մեղր» նշանակող բառը հնդեվրոպական նախալեզվում ունեցել է երկու տարբերակ. mel եւ medhu : Առաջինը հատուկ է արեւմտյան լեզուներին, որոնց հետ է նաեւ հայերեն մեղր -ը, իսկ երկրորդը` արեւելյան լեզուներին (որոնց հետ է նաեւ ռուսերենը` мед ): Ի դեպ, ռուսերեն медведь «արջ» բառը ստուգաբանորեն նշանակում է «մեղր ուտող, համտեսող, մեղրակեր»: Կար հավատալիք, որ եթե մարդ տվյալ կենդանու անունը տա, ապա կվնասվի: Այդ պատճառով արջ ասելու փոխարեն ռուսներն ասել են մեղր ուտող, мишка եւ այլն: Այդպիսի մի նախապաշարմամբ էլ մեղու բառի փոխարեն ստեղծվել է մեղրաճանճ -ը: Մինչեւ հիմա էլ կան մարդիկ, որ օձ բառը չեն գործածում, խոսելիս օձ -ի փոխարեն տարբեր բառեր են ասում: Ինչպես արդեն ասացինք, մեղու բառն առաջացել է մեղ(ր) արմատից ու մասնիկով, ինչպես` եղջերու : Քանի որ հնդեվրոպական նախալեզվում կար medhu-մեդու , սրանից ազդվելովՙ հայերենի մեղ(ր) -ը դարձել է մեղու : Մեղր -ը հայերենից փոխառել են թուրքերը մեղրիկ տանձ բառակապակցության մեջ: Հայերեն մեղրամոմ բառը բազմաթիվ ձեւափոխումներով կա հույների եւ թուրքերի մոտ: Մեղուն այն հազվադեպ կենդանիներից է, որի եւ իր տվածի անվանումները նույն արմատից են գոյացել: | 
