ԶՐՈՒՅՑ 10. ՄԱՐԴԸ ՄԱՀԿԱՆԱՑՈՒ Է ԵՎ ՄԵՌՆՈՒՄ Է Ի՞նչ տարօրինակ բան կա այստեղ, կամ ի՞նչ նոր բան կա ասվածի մեջ: Տարօրինակն այն է, որ գործածված մարդ, մահ, մեռնել բառերը նույն արմատից են, իսկ նորն այն է, որ այդ ամենը շա՜տ հին է: Մարդ բառն առաջացել է հնդեվրոպական նախալեզվի mrto «մեռնել» ձեւից, որն էլ իր հերթին առաջացել է mer արմատից: Նույն արմատից են նաեւ զանազան լեզուներում պահպանված նույնիմաստ բառերը. հին հնդկերենՙ մարտա, պահլավերենՙ մարտ , պարսկերենՙ մարդ , հունարենՙ մորտոս , լատիներենՙ մորտիս : Բոլոր լեզուներում մարդ նշանակում է մահկանացու : Զարմանալի է, որ մարդն ինքն իրեն անվանել է մեռնող: Թվում էՙ այդպես կարող էր նրան անվանել մեկը, որը մեռնող չէ, ասենքՙ Աստված: Ապշեցուցիչ է, որ մարդն ինքն իրեն վերեւից է նայել ու բնորոշել որպես մեռնող: Մեռնել հասկացությունը եւս գալիս է հնդեվրոպական նախալեզվի mer արմատից, եւ նշված լեզուներում նույնպես արտահայտվում է գրեթե նույն բառերով. գերմաներենՙ մորթ , լատիներենՙ մորիոր , պարսկերենՙ միրադ , ռուսերենՙ умереть եւ այլն: Մահ բառը նույնպես mer «մեռնել» արմատից է: Բառի հնագույն ձեւն է մահր : Կարծիքներ կան, որ մահիճ բառը կամ մահ բառից է եւ նշանակում է «մահ իջնել», կամՙ մահ եւ նինջ բառերից: Ինչ էլ լինի, հիշենք մեծ Թումանյանին. «Մահը մերն է, մենքՙ մահինը, Մարդու գործն է միշտ անմահ»: |
